Wady postawy stanowią obecnie bardzo istotny problem zdrowotny, szczególnie wśród dzieci. Według statystyk Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia zniekształcenia kręgosłupa występują u ponad 17% dzieci i młodzieży do 18. roku życia. Warto mieć świadomość, że nieleczone wady postawy mogą mieć poważne, długofalowe skutki zdrowotne – dlatego tak ważna jest rehabilitacja.
Z tekstu dowiesz się:
- czym są wady postawy i jakie są ich rodzaje,
- jakie są czynniki ryzyka rozwoju wad postawy u dziecka,
- jak leczy się wady postawy u najmłodszych.
Wady postawy powstają na skutek różnego rodzaju nieprawidłowości w układzie ruchu i prowadzą do niekorzystnych zmian w ukształtowaniu ciała. Zdecydowanie najczęstsze są wady kręgosłupa i kończyn dolnych – rozwijają się one powoli, najpierw powodując zmiany czynnościowe, później przykurcze mięśniowo-więzadłowe, a w zaawansowanych stadiach – zmiany strukturalne.
Najbardziej rozpowszechnione wady kręgosłupa u dzieci to:
- boczne skrzywienia kręgosłupa,
- plecy okrągłe,
- plecy płaskie,
- plecy wklęsłe,
- plecy okrągło-wklęsłe,
- kręcz karku,
- hiperlordoza szyjna,
- hiperkifoza piersiowa,
- hiperlordoza lędźwiowa,
- nadmierne pochylenie miednicy.
W obrębie kończyn dolnych diagnozuje się natomiast kolana koślawe i szpotawe, stopy płaskie, wydrążone oraz płasko-koślawe.
Wady postawy u dzieci – przyczyny
Najbardziej narażone na rozwój wad postawy są dzieci w okresach szybkiego wzrostu, a więc między 5. a 7. rokiem życia oraz w okresie dojrzewania. Należy pamiętać, że niektóre wady postawy u dzieci w pewnym wieku mają podłoże fizjologiczne i ustępują samoistnie. Do około 6. roku życia u dzieci stanem fizjologicznym może być hiperlordoza lędźwiowa, do 3. roku życia cechą charakterystyczną jest szpotawość kolan, a u dzieci w wieku 4-6 lat występuje koślawość kolan. Oczywiście w takich sytuacjach warto skonsultować się z ortopedą – odpowiednia rehabilitacja może bowiem uchronić przed pogłębianiem się zmian.
Z kolei wśród zewnętrznych przyczyn patologicznych wad postawy u najmłodszych znajdują się:
- źle dobrane stanowisko do nauki,
- nieodpowiednie pozycje podczas wypoczynku,
- niewłaściwa waga bagażu szkolnego,
- nadwaga i otyłość,
- siedzący tryb życia,
- niedobór aktywności fizycznej.
Rehabilitacja dzieci z wadami postawy
Leczenie i rehabilitacja dzieci z wadami postawy jest absolutną koniecznością – w innym przypadku nieprawidłowości mogą się pogłębiać i powodować niebezpieczne powikłania. Nieleczone wady postawy mogą wywoływać dolegliwości bólowe, obniżenie sprawności fizycznej, a nawet pogorszenie dotlenienia organizmu. Zaniedbania w tym zakresie skutkują utrwaleniem wady, która może stać się nieodwracalna.
Diagnostyką wad postawy u dzieci zajmuje się specjalista z zakresu ortopedii. Po rozpoznaniu konkretnego rodzaju wady dobiera on odpowiednie metody leczenia. Mogą one obejmować modyfikację stylu życia dziecka – redukcję masy ciała, dobre zorganizowanie stanowiska nauki, pozbycie się szkodliwych nawyków, takich jak np. noszenie tornistra na jednym ramieniu. Niezwykle istotnym elementem terapii wad postawy jest odpowiednia rehabilitacja, prowadzona dwutorowo – przez fizjoterapeutę oraz w warunkach domowych.
Rehabilitacja u dzieci z wadami postawy może obejmować przeróżne metody i techniki. Bardzo chętnie wykorzystuje się różnego rodzaju ćwiczenia korekcyjne: z piłkami, taśmami, obręczami i innymi akcesoriami. Większość dzieci chętnie i szybko się ich uczy – traktują je jak zabawę i bez problemu powtarzają je w domu.
Fizjoterapeuta może również stosować dopasowane do wieku dziecka i rodzaju oraz stopnia zaawansowania wady elementy terapii manualnej, technik PNF czy neuromobilizacji. W wielu przypadkach rehabilitacja przynosi naprawdę dobre efekty terapeutyczne i jest skuteczną metodą cofającą dysfunkcję i chroniącą przed jej pogłębianiem.
Źródła:
http://www.czytelniamedyczna.pl/2073,profilaktyka-najczestszych-wad-wrodzonych-i-rozwojowych-narzadu-ruchu-u-dzieci.html
https://repozytorium.ukw.edu.pl/bitstream/handle/item/1207/Czestosc%20wystepowania%20wad%20postawy%20u%20dzieci.pdf?sequence=1&isAllowed=y
http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.psjd-86816335-20fa-4c21-ae5c-8cbdb5ecba78/c/72-78_Paediatrics___Family_Medicine_1.2017_Wawrzyniak.pdf
